শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ: অসম আৰু সমগ্ৰ উত্তৰ-পূবৰ এক মহান সাধক আৰু সংস্কৃতিক ব্যক্তিত্ব
Published on June 5, 2025
শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ (১৫৬৮–১৬২৬) আছিল অসমৰ ইতিহাসত এক অনন্য ব্যক্তিত্ব। তেওঁ ধৰ্মগুৰু, দাৰ্শনিক, কবি, নাট্যকাৰ, সংস্কাৰক আৰু সমাজসেৱক হিচাপে অসম আৰু উত্তৰ-পূৱ ভাৰতত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰিছিল। তেওঁৰ বহু বছৰৰ সাধনাই অসমীয়াৰ ধৰ্ম, সাহিত্য, সংগীত, নাটক আৰু সমাজ সংস্কৃতিৰ দিশ আৰু ধাৰা সলনি কৰিলে।
ধৰ্মীয় আৰু সামাজিক আন্দোলনৰ সূচনা
তেওঁৰ দ্বাৰা আৰম্ভ হোৱা একেশ্বৰবাদী ভক্তি আন্দোলনে অসমত “নামঘৰ” পদ্ধতিৰ প্ৰচলন কৰিলে, যি আজিও অসমীয়া জীৱনৰ আধ্যাত্মিকতা আৰু সমাজ একতাৰ মূল আধাৰ। এই আন্দোলনে উত্তৰ-পূবৰ সংস্কৃতিৰ নতুন অধ্যায় আৰম্ভ কৰিলে।
জীৱন আৰু পৰিচয়
শংকৰদেৱৰ জন্ম হৈছিল নগাঁওৰ বৰদোৱা গাঁৱত। পিতৃ কুসুম্বৰ শিৰোমণি ভূঞা আৰু মাতৃ সত্যসন্ধাৰ সন্তান হিচাপে জন্মগ্ৰহণ কৰি তেওঁ শৈশৱৰ পৰাই ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিক শিক্ষালাভত আগ্ৰহী আছিল। মাতৃৰ অকাল মৃতুৰ পিছত আাইতাক খেৰসূতীৰ লালন-পালনত ডাঙৰ-দীঘল হৈছিল। নানান বাধা-বিঘিনীৰ মাজতো তেওঁ উচ্চ বৌদ্ধিক ক্ষমতা আৰু ধৈৰ্যৰে শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰগতি লাভ কৰিছিল।
শংকৰদেৱৰ ধৰ্মচিন্তা
তেওঁৰ দৰ্শন ভগৱান কৃষ্ণৰ ওপৰত কেন্দ্ৰিত একেশ্বৰবাদী ভক্তিত আধাৰিত। কীৰ্তন, নামগান, ভজনৰ সহজ পথৰ মাধ্যমেৰে তেওঁ ভক্তি ধৰ্মক সকলোলৈ সহজলভ্য কৰি আাগবঢ়াই দিয়ে।
সাহিত্য, সংগীত আৰু নাটকৰ ক্ষেত্ৰত অৱদান
১৪ বছৰ বয়সতে কীৰ্তন ৰচনাৰে সাহিত্যজগতত পৱেশ কৰা শংকৰদেৱে অসমীয়ালৈ এক নতুন সাহিত্য ভাষা আৰু ধাৰা উপহাৰ দিলে। তেওঁৰ নাটক, কীৰ্তন-গীত, আৰু ভজনসমূহ আজিও অসমীয়া সংস্কৃতিৰ গৌৰৱৰ অংশ।
নামঘৰ প্ৰথা
তেওঁ প্ৰতিষ্ঠা কৰা নামঘৰৰ জড়িয়তে গাঁও-সমাজত ধৰ্মীয় শিক্ষা আৰু ভক্তি সংগীতৰ চর্চাৰ সুযোগ নামিল। আৰু আজিও এই নামঘৰসমূহে সমাজত ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিকৰ একতাৰ বান্ধোনেৰে বান্ধী ৰাখিবলৈ সক্ষম হল।
সামাজিক চিন্তা আৰু সংস্কাৰ
তেওঁ জাতপাত, বৰ্ণভেদৰ বিৰোধিতা জনাই সকলোৰে বাবে সমান ধৰ্মীয় আৰু সামাজিক অধিকাৰৰ পক্ষপাতী দিছিল। মহিলাৰ শিক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু দাস-দাসীৰ অধিকাৰৰ ক্ষেত্ৰতো তেওঁ আগবঢ়ি আহিছিল।
শিক্ষা আৰু দৰ্শনৰ মূল কথা
শংকৰদেৱৰ শিক্ষা ভক্তিৰ ওপৰত আধাৰিত আছিল। তেওঁ বিশ্বাস কৰিছিল যে ভগৱানৰ নামৰ মাধ্যমেই জীৱন উন্নত কৰিব পাৰি। তেওঁৰ দৰ্শনে সাধাৰণ মানুহক নিজৰ মৰ্ম উপলব্ধি কৰাৰ সহজ পথ দেখুৱাইছিল।
মৃত্যু আৰু প্ৰতিধ্বনি
১৬২৬ চনত তেওঁৰ দেহাৱসান হলেও, তেওঁৰ শিক্ষাই অসমীয়া সমাজত নতুন যুগৰ সূচনা কৰিলে। তেওঁৰ নাম আজিও নামঘৰ, নাট্যশালা, আৰু ভজন গীতৰ মাজেৰে জীয়াই আছে।
উপসংহাৰ
শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ জীৱন হৈছে অসমীয়াৰ আধ্যাত্মিক, সাহিত্যিক আৰু সামাজিক পথদৰ্শন। তেওঁৰ আদৰ্শ আৰু চিন্তাধাৰাই আগন্তুক প্ৰজন্মক এক সংগঠিত, ন্যায়ভিত্তিক আৰু সমৃদ্ধ সমাজ গঢ়িবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে। শংকৰদেৱৰ ভক্তি আন্দোলন আৰু নামঘৰ পৰম্পৰা অসমীয়াৰ হৃদয়ত সদায় জীয়াই থাকিব।