দুৰ্গা পূজা: অসমৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য আৰু ভক্তিৰ উৎসৱ
Published on April 6, 2025
দুৰ্গা পূজা হৈছে ভাৰতবৰ্ষৰ অন্যতম বৃহৎ আৰু মহত্বপূর্ণ হিন্দু ধৰ্মীয় উৎসৱ, যি মূলতঃ শক্তিৰ প্ৰতীক অৰ্থাৎ মা দুৰ্গাৰ আৰাধনাৰ সৈতে জড়িত। এই উৎসৱত মা দুৰ্গাৰ ভয়ংকৰ দৈত্য মহিষাসুৰক পৰাস্ত কৰি ন্যায়-ধৰ্ম আৰু শান্তিৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰা ঘটনাক স্মৰণ কৰা হয়। বিশেষকৈ অসমৰ সমাজ, সংস্কৃতি আৰু ধৰ্মীয় জীৱনত দুৰ্গা পূজাৰ এটা বিশেষ স্থান আছে। এই উৎসৱই অসমৰ সৈতে বিভিন্ন সংখ্যক সামাজিক, সাংস্কৃতিক আৰু ঐতিহ্যগত পৰিৱেশক একত্ৰিত কৰে।
অসমত দুৰ্গা পূজাৰ ইতিহাস
অসমত দুৰ্গা পূজাৰ ইতিহাস বহু প্ৰাচীন। পুৰণি খণ্ডত বিভিন্ন স্থলৰ খোদিত দুৰ্গাৰ প্ৰতিমূৰ্তি, শিৱ-দেৱী পুৰাণ আদি পুৰাতাত্ত্বিক এক-বিশেষ সঁকেত দিয়ে যে, এই অঞ্চলত মা দুৰ্গাৰ পূজা আৰু ভক্তি ৭ম-১০ম শতিকালত আৰম্ভ হৈছিল। সাম্ৰাজ্যিক কালত আহোম ৰাজৰ কাৰ্যালয় আৰু ধনী সমাজই দুৰ্গা পূজা পালন কৰিছিল। ধুবুৰীৰ গৌৰিপুৰৰ ৰাজবংশৰ দৰ্শনীয় পূজাবিধি আৰু ৪০০ বছৰৰ অধিক ঐতিহ্য আজিও সমূহ লোকৰ মাজত পবিত্ৰভাবে পালন কৰা হয়, যি অসমৰ গৌৰৱৰ কথা বৰে।
উৎসৱৰ দিনৰ বিভাজন
অসমত দুৰ্গা পূজাৰ সময়ত সাধাৰণতে ৫দিনৰ উৎসৱ পালন কৰা হয়, যাৰ আৰম্ভণি হয় মহালয়া পৰা। প্ৰথম দিনটো ছষ্ঠী নামে পৰিচিত—এই দিনা দুৰ্গাৰ প্ৰতিমূৰ্তি সক্ৰিয় হয়, অন্তৰ্ভুক্ত হয় বিশেষ পূজা আৰু ধুপ-ধুনুৰ ধ্বনিত। তাৰ পিছত সপ্তমী, অষ্টমী আৰু নবমী দিনত ধৰ্মীয় ৰীতি-নীতিৰে পুজাসমূহ সংঘঠিত হয়। অষ্টমী আৰু নবমী দিনত সন্ধিপুজা উদযাপন কৰা হয়, য’ত মহিষাসুৰ আৰু চণ্ড-মুন্ডাসহ যুঁজৰ প্ৰতীকী অনুষ্ঠান হয়। এই সময়ত পবিত্ৰ তৰল, ১০৮জনেৰে লোতাছ ফুলৰ আৰ্চনা, আৰু দীপ প্ৰজ্বলন কৰা হয়।
বিজয়া দশমী
বিজয়া দশমী দিনটো পূজাৰ অন্তিম দিন আৰু এই দিনা মা দুৰ্গাৰ প্ৰতিমূৰ্তিৰ বিসর্জন কৰা হয়। বিসর্জন অনুষ্ঠানত মা দুৰ্গাক বিদায় জনাই, জনগণে আবেগৰ স্মৃতিৰে ভক্তি আৰু মিলনৰ উৎসৱৰ পৰিসমাপ্তি কৰে।
অসমীয়া দুৰ্গা পূজাৰ বৈশিষ্ট্য
অসমীয়া দুৰ্গা পূজাৰ বিশেষ বৈশিষ্ট্য হৈছে ইয়াত অসমীয়া আৰু বাঙালি সংস্কৃতিৰ সুন্দৰ সমন্বয়। উদাহৰণস্বৰূপ ধুনুচি নাচ, যি উৎসৱৰ মঞ্চক উজ্জ্বল কৰে। লগতে, উৎসৱ কালত অসমীয়াৰ বিশেষ খাদ্য যেনে কচোৰি, গুঘনী, মিঠাই আৰু মিষ্টি দইৰ পৰিবেশন কৰা হয়, যিয়ে উৎসৱৰ স্বাদ আৰু আনন্দ বঢ়ায়।
পাণ্ডাল আৰু সাংস্কৃতিক কাৰ্যসূচী
দুৰ্গা পূজাৰ সময়ত ৰাজ্যৰ বহু ঠাইত পাণ্ডাল স্থাপন কৰা হয়। এই পাণ্ডালত মূৰ্তি প্ৰতিষ্ঠান, আলোকসজ্জা আৰু থিমেটিক ডিজাইন থাকে। শিৱসাগৰ, তিংসুকীয়া আৰু গুৱাহাটীসহ বৃহৎ পাণ্ডালসমূহ অনুষ্ঠানক জনপ্ৰিয় কৰি তোলে।
এই উৎসৱ সামাজিক মিলনৰ এক প্ৰধান ক্ষেত্ৰ। মানুহে নতুন বস্ত্ৰ পৰিধান কৰি আত্মীয়-স্বজনৰ লগত মিলিত হয়; কন্যাকুমাৰী পূজা, শঙ্খ ধ্বনি আৰু সাংস্কৃতিক কাৰ্যসূচীয়ে ৰঙীন পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰে। নৃত্য-গীত, নাট্য আৰু আন বহু কাৰ্যসূচীয়ে সমাজত একতাৰ বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰে।
সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক প্ৰাসংগিকতা
অসমীয়া দুৰ্গা পূজা কেবল ধৰ্মীয় উৎসৱ নহয়; ই সংগীত, নৃত্য, খাদ্য আৰু সমাজিক পৰম্পৰাৰ এক ভৱ্য পৰ্যায়। গৌৰিপুৰৰ ৰাজবংশৰ ৪০০ বছৰৰ ঐতিহ্যই এই উৎসৱক অসমৰ ইতিহাসৰ গৰ্বজনক অংশ কৰি তুলিছে।
সাৰাংশ
দুৰ্গা পূজা অসমত ধৰ্মীয়, সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক বিৰাট এক উৎসৱ। ইয়াৰ ঐতিহাসিক মহিমা আৰু সাংস্কৃতিক বৈশিষ্ট্যই ইয়াক লোকজীৱনৰ অবিচ্ছেদ্য অংশ কৰি তুলিছে। উৎসৱৰ আনন্দ, ভক্তি আৰু সম্প্ৰদায়িক সম্প্ৰীতি আমাৰ সমাজত নতুন শক্তি আৰু উৎসাহ যোগায়।
এই বসন্তশৰৎকালে, মা দুৰ্গাৰ আশীৰ্বাদৰ মাজত, অসমৰ মাটি আৰু মানুহে পুনৰ একত্ৰিত হৈ আনন্দ উদযাপন কৰে। এই উৎসৱৰ ৰঙীন পৰিৱেশ আৰু ঐতিহ্যই সকলোৰ মনত গভীৰ ছাপ ৰাখে আৰু অসমীয়া সংস্কৃতিক বিশ্বমঞ্চত উজ্বলাই তোলে।